Có lẽ không gamer nào, cả máy tính PC và máy điện tử Console, là không quen thuộc với loạt game Grand Theft Auto của Rockstar. Từ phiên bản thứ 3 của mình, GTA đánh dấu một bước ngoặt to lớn bằng việc chuyển sang thể loại sandbox. Sandbox là thế giới mở, người chơi có thể tự do hành động và di chuyển trong một thế giới mở rộng lớn thay vì chỉ giới hạn hoạt động trong một phạm vi nhất định, tùy theo phân cảnh game. Tên tuổi GTA lên như diều từ đó.
Cũng như phiên bản trước, GTA IV dùng bạo lực làm phông chủ đạo của game. Nhân vật có thể cướp xe của người đi đường (tính năng đặc biệt làm nên tên tuổi Grand Theft Auto), đánh người, bắn giết dân thường và cảnh sát trong lúc làm nhiệm vụ. Nhiệm vụ trong game là những mission nối tiếp mission dựa trên một kịch bản đặc sắc. Kịch bản này đưa người chơi lần lượt làm quen với một mạng lưới các nhân vật với những tính cách đặc trưng của giới giang hồ, từ đó leo từng nấc thang của thế giới ngầm và tiến về cái kết của câu chuyện. Bạo lực, những chiếc xe bóng lộn, thế giới ngầm, đồ họa sáng sủa, mượt mà, những màn rượt đuổi đường phố không khoan nhượng trên nền soundtrack phong phú với quy mô chưa từng thấy ở bất cứ game nào khác đã góp phần tạo nên một không khí rất GTA độc nhất vô nhị. Chỉ với những điều đó, GTA IV đã đủ để trở thành game hay nhất trong 5 năm trở lại đây.
Nhưng GTA IV còn có một cốt chuyện hấp dẫn, sâu sắc mà nhiều người điểm game đã vội miệng so sánh với cả phim Bố Già và show truyền hình Sopranos nổi tiếng. Bối cảnh game là Liberty City, thành phố lấy gần như nguyên mẫu từ New York. Niko Bellic, người dẫn chuyện, nhân vật chính của game, rời tàu chở hàng vừa cập bến cảng Liberty City với niềm tin ngây thơ của bất cứ người di dân nào vừa đến Mỹ: đây là mảnh đất của cơ hội, xứ sở của tự do với những biệt thự mansion, du thuyền, siêu xe, làm tình tay ba, v..v.. Tuy nhiên, Niko đã sớm chưng hửng khi nhận ra người đã "quảng bá" cho cái giấc mơ Mỹ ấy, anh họ của Niko là Roman, thực ra đang sống trong một khu ổ chuột với công việc cà quèn, nợ nần ngập đầu.
Khác với nhân vật chính của GTA trước, Niko trong game không phải là người sùng bái bạo lực, tuy hắn có quá khứ của một sát thủ, cựu quân nhân chiến trường Nam Tư, từng làm việc trong các tổ chức buôn người ở Địa Trung Hải. Niko đã từ bỏ cuộc sống tội lỗi để đến Mỹ với hy vọng làm lại cuộc đời. Tuy vậy, sau khi ra tay giúp đỡ Roman thoát khỏi chủ nợ, Niko nhanh chóng bị cuốn vào ân oán của thế giới ngầm Liberty City. Với những kỹ năng được đào luyện qua năm tháng giang hồ ở Đông Âu, Niko không khó để dần trở thành một tay gangster có số má trong môi trường mới. Tiền bạc, xe cộ, căn hộ cũng theo đó cập bến. Niko Bellic, một di dân ngày nào với hai bàn tay trắng, muốn rũ bỏ quá khứ và giết chóc để hoàn lương, sống một cuộc sống đơn giản, lương thiện bên cô bạn gái mới quen trên đất Mỹ, đã càng ngày càng lún sâu, vô tình hai bàn tay vấy máu một lần nữa. Trong lúc dấn thân vào các ân oán, đụng độ hết nhân vật này đến băng đảng khác, từ đủ các sắc dân khác nhau, Niko tình cờ gặp lại người bạn thuở thiếu thời trong nhóm đặc nhiệm ở Serbia là Bernie. Bernie nay đã ổn định ở miền đất hứa, với nhiều thay đổi trong cuộc sống lẫn trên cơ thể, và rất hạnh phúc. Có thể nói, Bernie là giấc mơ Mỹ đã trở thành sự thật. Tiếp theo, Niko biết được Bernie không phải là kẻ thù hắn cần tìm, mà kẻ phản bội đã ám ảnh hắn bấy lâu nay đang có mặt ở Liberty City. Ngày trả thù sắp đến, kết thúc đã gần kề. Lúc này, Niko bỗng thấy mình đứng giữa hai lựa chọn, hai ngã rẽ cuộc đời, giữa Cũ và Mới.
Cái Cũ là giết chóc, là danh dự, là tinh thần anh chị giang hồ, là có thù thì phải trả. Cái Mới là luật lệ, là trò chơi Tư Bản, là tiền và lợi ích. Cái Cũ là cảm tính, là lún sâu còn cái Mới là lý trí, là vượt thoát. Cuối cùng, nếu Niko chọn trả thù, tức là chọn cái Cũ, éo le thay, người bạn đời tương lai là cô gái Kate McReary sẽ bị bắn chết ở đám cưới của Roman. Nếu Niko chọn cái Mới thay vì trả thù, với số tiền lớn để gia nhập cuộc sống Tư Bản, thì anh họ Roman của hắn sẽ là người bỏ mạng. Đây là những alternate ending đau đớn, khi chính Kate là tương lai, là cuộc sống mới của Niko nếu hắn chọn cái Cũ còn Roman là mắt xích duy nhất giữa Niko với quá khứ, quê nhà nếu hắn chọn cái Mới. Cũng không tình cờ khi người viết kịch bản sắp xếp cho Kate là người đẩy Niko đến lựa chọn trả thù, còn Roman lại chính là kẻ khuyên Niko từ bỏ thế giới cũ và tha thứ. Cả hai lời khuyên này đều dẫn đến cái chết của chính họ. GTA IV đặt Niko Bellic vào một lựa chọn không khoan nhượng giữa quá khứ và tương lai, không hề có cách giải quyết trung dung.
Cuối game, đứng bên xác kẻ thù cuối cùng, Niko nghe văng vẳng câu nói của ai đó "You've won". Đúng là như thế khi thử thách tiếp nối thử thách đã kết thúc, câu chuyện cũng chấm dứt ở đây, nhưng đối với Niko có lẽ câu nói ấy chưa bao giờ nghe trống rỗng hơn lúc này. Khi danh sách credit (như bất cứ lúc nào bạn phá băng) đã lên hết, bạn sẽ nghe Niko nói "So this is what the dream is like. This is the victory we longed for." Đối với Niko, giấc mơ Mỹ trở thành sự thật nhưng đi kèm với cái giá quá đắt.
P.S.: Khi nói về game, có lẽ không văn vẻ nào có thể mô tả hết cái hay của một loại hình giải trí chủ yếu bằng hình ảnh và âm thanh như thế. Nên tốt nhất là nên đi kèm với một clip tiêu biểu để giới thiệu thế giới của GTA IV với những người chưa chơi hoặc ngoại đạo:
Ngoài ra, chơi GTA IV, không thể nào bỏ qua phần sitcom, thường được chiếu trên TV trong game, hoặc phát trên các làn sóng radio khi lái xe. Những hài kịch này có sự góp mặt của nhiều nghệ sĩ hài có tiếng của Mỹ, từ nhiều show nổi tiếng như Saturday Night Live. Không có gì ngoa khi có người nói muốn hiểu nhanh nhất về nước Mỹ thì nên xem TV Mỹ. Clip sau trích từ một show trong game có thể là tiêu biểu cho một thứ hài kịch vô thưởng vô phạt kiểu Mỹ, thông thường người ta có thể xem được trên kênh Adult Swim vào đêm khuya.
Việt Lê
