Monday, July 22, 2013

The Great Gatsby - F. Scott Fitzgerald




Tại sao lại là Gatsby vĩ đại? Đó hẳn là câu hỏi của nhiều người khi đọc xong. Thật khó để có câu trả lời cụ thể với một nhận thức lộn xộn những hình ảnh đầy tính tượng trưng. Trước hết, điều phải nói đến đầu tiên là cái không khí rất nhã, rất sang với một nhịp thở đậm chất quý ông của giọng văn Fitzgerald. Chất quý ông của giọng kể quá lịch lãm, quá mong manh. Nó không phải đến từ sự mềm yếu mà từ tính thiện, cái chính trực của một đấng nam nhi thuần quý tộc. Cho dù giọng kể thông qua suy nghĩ của Nick, hay lời nói và hành động của Jay Gatsby, Daisy, Jordan hoặc ngay cả Tom thì người đọc vẫn không thấy khó chịu. Fitzgerald là một quý ông kể chuyện.

Quay trở lại tại sao Gatsby vĩ đại? Có lẽ vì những bữa tiệc náo nhiệt ở khu West Egg giàu có, sự tôn trọng vì tò mò, những lời võ đoán từ đám đông, những bộ suit lắm màu, áo sơ mi, xe hơi, hay tài sản kếch xù không rõ nguồn gốc. Nhưng giấc mơ mãnh liệt của Gatsby có lẽ là lý do tạo nên sự vĩ đại, hay sự hấp dẫn. Giấc mơ ấy chính là Daisy, nhưng không hẳn chỉ là Daisy. Gatsby có thực sự yêu Daisy hay chỉ vì Daisy là một giải thưởng mà Gatsby phải nỗ lực để chứng minh mình xứng đáng nhận nó? Daisy là mơ ước của nhiều người, và Gatsby là một trong số đó. Daisy là cái mốc quá cao trong quá khứ, là cuộc sống vật chất, là tiền tài danh vọng, mà Gatsby trong thâm tâm biết rõ cái mặt trái của nó, nhưng vẫn bám theo: "Her voice is full of money" - một nhận xét quá độc đáo, và cay đắng. Như vậy Gatsby còn vĩ đại nữa hay không? Hay cái vĩ đại ấy giờ đây thật nực cười. Dù sao đi nữa, Daisy vẫn là ánh thanh quang giữa đêm tịch, từ một bến bờ xa xăm, mà con người phải dõi mắt từ xa thèm khát. Daisy chính là giấc mơ Mỹ. Cái giấc mơ vật chất phù phiếm.

VL